About the Book
Tựa
Vướng chút cơ duyên về lịch sử, tôi có dịp dịch các tư liệu Việt sử trong các bộ sử Trung Quốc như Nhị Thập Ngũ Sử, Tư Trị Thông Giám, Tục Tư Trị Thông Giám Trường Biên, Minh Thực Lục, Thanh Thực Lục. Một số tư liệu được in trong các sách xuất bản tại Hoa Kỳ như Những Nét Đặc Trưng Về Lịch Sử Việt Nam, Việt Sử Tư Liệu Và Lời Bàn; tại trong nước như Minh Thực Lục, Thanh Thực Lục. Tuy đã về già, nhưng cảm thấy bổn phận chưa hoàn thành; nên mấy năm nay lại làm công tác tổng hợp, gộp các sử liệu nêu trên với các bộ sử lớn Việt Nam như Toàn Thư, Khâm Định, Đại Nam Thực Lục, nhắm hoàn thành sách mới, với nhan đề Lịch Sử Việt Nam Thời Tự Chủ. Bộ sử này khởi đầu từ thời Khúc Tiên Chúa giành độc lập [906], cho đến hiện đại. Nhờ tư liệu phong phú, nên hiện nay tuy mới soạn đến giai đoạn Vua Quang Trung đại phá quân Thanh [1789]; tính ra chưa đầy 900 năm, đã hoàn thành được 2000 trang; xét về số lượng, quả là dồi dào!
Còn về phẩm thì sao? Chỉ nhắm mong đợi vào sự chính xác:
-Trước kia sử ta do ta viết, "một mình một chợ" nên không khỏi "mẹ hát con khen hay". Nay những sử liệu trong Bình Ngô Đại Cáo như
"Lưu Cung sợ uy mất vía, Triệu Tiết nghe tiếng giật mình.
Cửa Hàm Tử giết tươi Toa Đô, sông Bạch Đằng bắt sống Ô Mã."
Lại có sẵn trong sử Trung Quốc; hãy dùng để phối kiểm, ngõ hầu gần hơn với sự thực.
-Thời gian và không gian là hai mấu chốt cốt lõi lịch sử.
Lại có sẵn trong sử Trung Quốc; hãy dùng để phối kiểm, ngõ hầu gần hơn với sự thực.
-Thời gian và không gian là hai mấu chốt cốt lõi lịch sử.
Muốn hình dung rõ nét về thời gian, cần phải đổi ngày tháng Âm Lịch ra Dương Lịch. Rất tiếc các bộ sử cũ nước ta chỉ đổi được từ năm Âm Lịch ra năm Dương Lịch; riêng công trình này đổi đến ngày, tháng Dương Lịch. Đối với ngày tháng trong sử Trung Quốc, dùng Lưỡng Thiên Niên Trung Tây Lịch Chuyển Hoán; với sử Việt, áp dụng nghiên cứu lịch của Giáo sư Hoàng Xuân Hãn trong La Sơn Yên Hồ Hoàng Xuân Hãn. Qua sự tò mò, tôi đem những ngày xãy ra nguyệt thực ghi trong sử nước ta, theo phương pháp của Giáo sư Hãn đổi ra Dương Lịch, rồi so sánh với tư liệu Tây phương trong Catalog of Lunar Eclipses thấy giống y. Đơn cử ngày 16 tháng chạp năm Hồng Đức thứ 9 xãy ra nguyệt thực; theo cách của Giáo sư Hãn, đổi ra Dương lịch là ngày 8/1/1479; Catalog of Lunar Eclipses cũng ghi 1479 Jan. 08. Kết quả nêu trên cho hai điều mừng: sử Việt xưa ghi đúng, và lịch pháp của Giáo sư Hãn cũng rất chính xác.
Mong muốn quá nhiều, nên không tránh khỏi ôm đồm sai sót; kính mong nhận được lời chỉ giáo của quí vị độc giả.
Hồ Bạch Thảo
